બજેટ 2024માં એક એવી જાહેરાત થઈ છે, જેનાથી પ્રોપર્ટી વેચનારને મોટો ઝટકો વાગશે. પ્રોપર્ટી વેચવા પર ઈન્ડેક્સેશન નામનો મળતો મોટો લાભ હવે દૂર કરવામાં આવ્યો છે. વધુમાં બજેટમાં પ્રોપર્ટી વેચવા પર લાગુ લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન ટેક્સ 7.5 ટકા ઘટાડી 12.5 ટકા કરવામાં આવ્યો છે. જેથી તેમાં પણ રાહત મળશે નહીં. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો હવે પહેલાંની તુલનાએ પ્રોપર્ટી વેચવા પર વધુ ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.
બજેટમાં આ પ્રકારની જાહેરાતથી હવે પ્રોપર્ટી વેચવા પર કેટલો ટેક્સ ચૂકવવો પડશે તેમજ કેટલુ ભારણ વધવાની શક્યતા છે, તેના વિશે જાણીએ…
બજેટમાં પ્રોપર્ટી પર એલટીસીજી ટેક્સ ઘટાડો
23 જુલાઈના બજેટમાં નાણામંત્રી નિર્મલા સિતારમણે પ્રોપર્ટીના વેચાણ પર કેપિટલ ગેઈન ટેક્સ પર મોટી જાહેરાત કરી હતી. રાહત આપતા નાણામંત્રીએ કહ્યું કે રિયલ એસ્ટેટમાં 20 ટકા લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઇન ટેક્સ (LTCG) ઘટાડી 12.5 ટકા કરવામાં આવ્યો છે. પહેલી નજરે એવું લાગે છે કે પ્રોપર્ટીના વેચાણ પર ટેક્સ ઘટાડીને મોટી રાહત મળી છે, પરંતુ એવું નથી.
ઈનડેક્સેશનનો લાભ દૂર કર્યો
વાસ્તવમાં નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે વધુ એક મોટો ફેરફાર કર્યો છે. મિલકતના વેચાણ પર મળેલ ઇન્ડેક્સેશન લાભ દૂર કરવામાં આવ્યો છે. ઇન્ડેક્સેશન એ એક સાધન હતું જેણે પ્રોપર્ટીના વેચાણ પર લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઇન્સ (LTCG) ટેક્સને આધિન નફાની માત્રામાં ઘટાડો કર્યો હતો અને પછી બાકીની રકમ પર LTCG ટેક્સ (20%) લાદ્યો હતો. આ સાથે તમારે ઓછો ટેક્સ ચૂકવવો પડતો હતો, પરંતુ હવે તમારે વધુ ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.
ઇન્ડેક્સેશન કેવી રીતે કામ કરે છે?
જો કે, મિલકત પરના આ કર માળખાને સમજવા માટે, ઇન્ડેક્સેશનને સમજવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ઇન્ડેક્સેશન એ લાભ હતો જે મિલકતના વેચાણ પર થતો નફો અને ફુગાવાને એડજસ્ટ કરે છે. બાદમાં પ્રોપર્ટી ટેક્સ લાદવામાં આવે છે. 10 વર્ષ પહેલા મોંઘવારી કંઈક અલગ હતી, પરંતુ આજે તે કંઈક અલગ છે. આવી સ્થિતિમાં, ઈન્ડેક્સેશનનો ઉપયોગ પ્રોપર્ટી પરના નફાને ફુગાવાના હિસાબે એડજસ્ટ કર્યા બાદ ટેક્સ (કેપિટલ ગેન્સ ટેક્સ) વસૂલવામાં આવતો હતો. CII અર્થાત કોસ્ટ ઈન્ફ્લેશન ઈન્ડેક્સ.
ચાલો જાણીએ કે ઇન્ડેક્સેશનની ગણતરી કેવી રીતે થાય છે…
(ઇન્ડેક્સેશન = વેચાણ કરેલ વર્ષનું CII/ખરીદેલ વર્ષનો CII x મિલકતની ખરીદ કિંમત)
પહેલાં કઈ રકમ પર ટેક્સ લાગુ થતો હતો અને હવે…?
ઇન્ડેક્સેશનને સમજ્યા બાદ, હવે તમે પ્રોપર્ટી પરના ટેક્સ માળખાને ઉદાહરણ સાથે સમજી શકો છો. ધારો કે જો તમે વર્ષ 2000માં રૂ. 20 લાખમાં પ્રોપર્ટી ખરીદી અને 2009માં તેને રૂ. 35 લાખમાં વેચી દીધી, તો તમને રૂ. 15 લાખનો નફો થયો. પરંતુ અહીં તમારે સમગ્ર રૂ. 15 લાખ પર ટેક્સ ચૂકવવો પડતો ન હતો, ઇન્ડેક્સેશન બેનિફિટ (રૂ. 29,92,288) તેમાંથી કાપવામાં આવે છે. બાદમાં રૂ. 5,07,712ની બાકીની રકમ પર 20% LTCG ટેક્સ ચૂકવવો પડશે, પરંતુ હવે સમગ્ર 15 લાખ રૂપિયા પર 12.5% ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.